انواع بیماری لثه و درمان
هنگامی که سخن از سلامت دهان و دندان می شود،معمولا اولین چیزی که به ذهنتان می رسد پوسیدگی دندان است و این که چطور باید از آن جلوگیری کنید تا سلامت دهانتان حفظ شود. اما باید بدانید لثه ها نیز به همان اندازه اهمیت دارند. در صورت عدم رعایت بهداشت احتمال ابتلا به انواع بیماری لثه افزایش می یابد. ما در این مقاله به بررسی انواع بیماری لثه و درمان آن ها می پرداریم.
در بسیاری از موارد خونریزی لثه نشانه ای از بیماری لثه است. با این حال عوامل دیگری نیز می توانند منجر به مشکلات و انواع بیماری لثه شوند. مهم این است که بدانید اگر لثه تان دچار مشکل شده ملتهب یا متورم است یا درد می کند، باید علت آن را پیدا کنید و سریعتر لثه را درمان نمایید تا آسیب هایی که وارد می کند به حداقل برسد. لثه نقش مهمی در سلامت دهان و سلامت کلی بدن ایفا می کند.
انواع بیماری لثه
به طور کلی التهاب یا عفونت لثه را به دو دسته تقسیم می کنند:
دسته بندی اول از نظر انواع بیماری های لثه:
- بیماری لثه ناشی از پلاک و باکتری: تاثیر پلاک بر لثه می تواند به دلیل ضعف بهداشت دهان، تاثیر برخی داروها یا بیماری ها و یا سوء تغذیه باشد.
- بیماری لثه غیر پلاکی: برخی باکتری ها، قارچ ها یا ویروس ها میتوانند باعث بیماری لثه شوند. برخی از این وضعیت ها تحت تاثیر عوامل ژنتیکی یا مشکلات پزشکی سیستمی (مانند آلرژی و برخی بیماری ها)، زخم یا واکنش بدن به مواد خارجی (مانند انواع دندان مصنوعی) می باشد. گاهی نیز علت مشخصی برای آن پیدا نمی شود.
- کبودی لثه: تغییراتی بر روی رنگ لثه بوجود می آید که می تواند به دلیل سیگار کشیدن، عوارض بعضی از داروها و یا بهداشت نامناسب دهان و دندان باشد. اما دلیل اصلی سیاه شدن لثه انباشته شدن ملانین در لثه است که باید هرچه سریع تر درمان شود.
- بیماری لوکوپلاکیا: این نوع بیماری باعث سفید شدن لثه و یا لکه های سفید بر دهان و لثه می شود. معمولا این لکه ها بی ضرر هستند و خود به خود رفع می شوند، اما اگر این لکه ها بیشتر شد و بعد از مدتی برطرف نشد حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است به سرطان دهانی منجر شود.
انواع بیماری لثه از نظر شدت به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
- (ژنژیویت) نوع خفیف با آسیب های برگشت پذیر
- (پریودنتیت) نوع پیشرفته بیماری لثه با آسیب های غیر قابل برگشت
علائم انواع بیماری لثه
حتی اگر احساس ناراحتی نمی کنید باز هم اگر علائم زیر را دارید حتما فورا به دندانپزشک مراجعه کنید:
- تغییر در تماس دندان ها با هم یا اندازه نبودن دندان مصنوعی
- ایجاد فاصله بین دندان و لثه یا شیار بین آن ها
- خونریزی لثه پس از مسواک زدن یا در حین آن
- لقی دندان
- بوی بد دهان یا احساس طعم بد در دهان که برطرف نمی شود
- پسروی لثه از اطراف دندان
- قرمزی و ورم
- حساسیت لثه به لمس یا فشار
عوامل بروز التهاب یا بیماری لثه
در بیشتر موارد، بیماری لثه به دلیل عدم رعایت صحیح بهداشت دهان اتفاق می افتد. باکتری ها در پلاک جمع شده بر روی دندان ها زندگی می کنند و باعث التهاب لثه می شوند.
دیگر عوامل ایجاد انواع بیماری لثه:
- تغییرات هورمونی در زنان
- برخی بیماری ها مانند سرطان، ایدز و…
- دیابت
- برخی داروها به خصوص داروهایی که جریان بزاق را کاهش می دهند. فنیتوئین (دیلانتین) که یک داروی ضد تشنج است و برخی داروهای ضد آنژین می توانند باعث رشد غیر طبیعی بافت لثه شوند.
- . سیگار کشیدن
- افزایش سن
- برنامه غذایی نامناسب (مثلا کمبود ویتامین ث)
التهاب لثه در بیشتر افراد دردی ایجاد نمی کند. اگر به موقع آن را درمان کنید آسیب ماندگاری وارد نمی شود. در مراحل اولیه می توان تنها با مسواک زدن مرتب و نخ دندان کشیدن بیماری لثه را درمان کرد. اما اگر التهاب یا عفونت لثه را زودتر درمان نکنید، پیشروی کرده و به ساختارهای زیرین سرایت می کند، باعث تخریب استخوان می شود و ممکن است دندان خود را از دست بدهید.
درمان بیماری لثه
اگر بیماری لثه زود تشخیص داده شود درمان آن ساده است. معمولا با رعایت دقیق بهداشت دهان و مصرف دهان شویه و جرمگیری دندان ها، التهاب لثه برطرف می شود. در مواردی که به موقع به پزشک مراجعه نمی شود و بیماری لثه پیشرفت کرده است، ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک، جراحی لثه و گاهی پیوند لثه و کشیدن دندان باشد. در این نوشتار از مطب دندانپزشکی دکتر فاطمه فروزش به عنوان بهترین مرکز کامپوزیت دندان غرب تهران، در تشخیص انواع بیماری لثه و درمان آن به شما کمک می کنیم.
در صورت عدم درمان بیماری لثه چه می شود؟
درمان به موقع از به وجود آمدن عوارض دیگر پیشگیری می کند. اگر بیماری لثه درمان نشود، گسترش پیدا می کند و دندان، استخوان فک و بافت های اطراف را نیز درگیر می کند.
عوارض عدم درمان به موقع بیماری لثه عبارتند از:
- آبسه یا عفونت لثه
- پریودنتیت (نوع پیشرفته تر بیماری لثه و تخریب استخوان فک)
- دهان خندقی (وضعیتی که در آن عفونت باکتریایی منجر به تشکیل زخم در لثه می شود)
علاوه بر عوارضی که در دهان ایجاد می شود، تحقیقات متعدد نشان داده اند انواع بیماری لثه با بیماری های دیگری در بدن مانند بیماری های قلبی عروقی از جمله سکته قلبی و سکته مغزی ارتباط دارد. گزارش هایی نیز از تاثیر بیماری لثه بر بیماری ریه وجود دارد. علاوه بر این بیماری لثه خطرات جدی برای بارداری ممکن است ایجاد نماید.
تاثیر مسواک بر التهاب و ورم لثه
همه ما می دانیم که برای حفظ سلامت دهان و دندان باید مسواک بزنیم اما گاهی به دلیل وسواس و یا برای جبران کم کاری های گذشته مسواک را محکم به دندان ها می کشیم تا پلاک و جرم چسبیده به آن پاک شود. باید بدانید لثه از بافت ظریف و حساسی ساخته شده است و مسواک زدن به روش اشتباه می تواند به آن آسیب بزند.
گاهی اوقات هم اشکال از طریقه مسواک زدن نیست، بلکه از مسواک نامناسبی استفاده می شود. هنگام انتخاب باید دقت کنید بهترین نوع مسواک، مسواک نرم (سافت) است و نباید مسواکی که موهای سفتی دارد بخرید، چون هم مینای دندان را می ساید و از بین می برد و هم باعث التهاب و ورم و در نهایت پسروی لثه می شود.
هنگامی که مسواک می زنید، با حرکات چرخشی ملایم لثه را هم ماساژ بدهید و تمیز کنید. همچنین می توانید مسواک را از مرز لثه به سمت لبه دندان ها به صورت چرخشی حرکت دهید. اما نباید حرکت مسواک رفت و برگشتی باشد، چون باعث تحریک و تخریب لثه می شود.
تاثیر نخ دندان کشیدن بر لثه
هر روز باید نخ دندان بکشید تا همه پلاک و ذراتی که بین دندان ها یا زیر لثه گیر کرده اند و با مسواک خارج نمی شوند، بیرون بیایند. اما باید دقت کنید خود نخ دندان کشیدنتان باعث التهاب لثه نشود. اگر نخ را سفت و محکم بین دندان ها و روی لثه بکشید ممکن است لثه ملتهب شده و ورم کند. نخ را با ملایمت و با دقت از یک طرف به پایین بکشید و پس از رسیده به لثه، از طرف دیگر (لبه دندان مجاور) بالا بکشید تا ذرات را همراه خود بالا بیاورد.
ارتباط آفت زدن لثه به بیماری لثه
گاهی اوقات لثه خیلی دردناک می شود و ضایعه ای شبیه به جوش در آن ایجاد می شود که به آن آفت می گویند. آفت زخم دردناکی است که در هر جای دهان از جمله روی لثه ممکن است بزند. مرکز آن سفید رنگ و دور آن قرمز است. هنوز محققان علت دقیق آفت زدن دهان را نمی دانند اما تصور می شود نوعی باکتری یا ویروس در آن نقش داشته باشد. کسانی که برخی بیماری های خود ایمنی دارند بیشتر دچار این مشکل لثه ای می شوند. آفت به مرور بهبود می یابد و مسری نیست.
درمان ورم لثه پس از کشیدن دندان
پس از کشیدن دندان به خصوص کشیدن دندان عقل لثه ورم می کند. برای کاهش ورم لثه اقدامات زیر مفید است:
- در ناحیه مورد نظر از کمپرس سرد استفاده کنید.
- در روزهای اول زیاد تحرک نداشته باشید.
- هنگام دراز کشیدن زیر سر خود را با استفاده از دو متکا بلندتر نگهدارید تا سرتان بالاتر قرار بگیرد.
آیا بعد از کاشت ایمپلنت دندان التهاب یا ورم لثه اتفاق می افتد؟
بله اما شدت و گستردگی تورم در افراد مختلف متفاوت است و به عوامل زیربستگی دارد:
- واکنش بدن به جراحی
- تعداد ایمپلنت های کاشته شده
- محل کاشت ایمپلنت
- روش جایگذاری ایمپلنت (جراحی فلپ یا با سوراخ کردن(
توجه داشته باشید که ممکن است پس از کاشت ایمپلنت دندان، فک ها، گونه، چشم ها و یک طرف صورت را ورم کند، پس نگران نشوید. معمولا این گونه تورم ظرف دو یا سه روز پس از کاشت ایمپلنت به اوج خود می رسد و پس از آن کم می شود . معمولا چند روز طول می کشد تا کاملا التهاب برطرف شود.
تاثیر تغییرات هورمونی زنان بر لثه چگونه است؟
- برخی از زنان در دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری و یائسگی دچار مشکلات لثه می شوند. افزایش هورمون ها در دوران بلوغ باعث می شود گردش خون به لثه افزایش یابد و باعث قرمزی، ورم و حساسیت آن شود.
- زنانی که در زمان پریود دچار التهاب لثه می شوند نیز قرمزی، ورم و یا سهولت خونریزی لثه را ممکن است قبل از هر پریود تجربه کنند. این مشکلات معمولا با شروع خونریزی ماهانه فروکش می کنند.
- التهاب و بیماری لثه در بارداری در سه ماهه دوم یا سوم بارداری آغاز می شود و تا ماه نهم ادامه پیدا می کند. ممکن است در اثر بیماری لثه علائمی مثل درد، ورم و خونریزی لثه را تجربه کنید.
- مصرف قرص های ضد بارداری در زنان تاثیر مشابهی با موارد ذکر شده دارد.
- برخی زنانی که وارد دوران یائسگی می شوند، دچار مشکلاتی مانند سفتی و درد و خونریزی لثه می شوند. لازم به ذکر است که این مشکلات لثه در همه زنان اتفاق نمی افتد.
علت التهاب لثه بعد از شیمی درمانی
شیمی درمانی عوارض جانبی متعدد و ناخوشایندی دارد که یکی از آنها خونریزی، ورم و درد لثه است. بسیاری از کسانی که تحت درمان سرطان قرار می گیرند، دچار وضعیتی به نام استوماتیت (stomatitis) می شوند که باعث ایجاد زخم های دردناک بر روی لثه و سرتاسر دهان می شود.
تاثیر سیگار و دخانیات بر سلامت لثه
مصرف دخانیات به شدت بر سلامت لثه تاثیر می گذارد. کسانی که سیگار می کشند بیشتر دچار عفونت لثه می شوند.
ما در مطب دندانپزشکی دکتر فاطمه فروزش به عنوان بهترین مرکز کامپوریت دندان غرب تهران می توانیم در تشخیص انواع بیماری لثه و درمان آن به کلیه بیماران کمک کنیم و بهترین راهکارها را در اختیار شما قرار دهیم.
